Khảo sát thực vật học và một số tác dụng sinh học của cây Bình bát dây (Coccinia grandis (L.) Voigt, Cucurbitaceae)

Tóm tắt

Cây Bình bát dây (Coccinia grandis (L.) Voigt, Cucurbitaceae) là loài cây mọc hoang phân bố khá rộng rãi ở Việt Nam, rải rác khắp các tỉnh đặc biệt là vùng đồng bằng đến vùng núi cao. Không chỉ là một loại thực phẩm thanh nhiệt, giải độc Bình bát dây còn là một vị thuốc nam với nhiều công dụng như kháng oxy hóa, kháng đông máu, ngăn ngừa bệnh tiểu đường, kháng viêm, kháng loét, kháng khuẩn, bảo vệ gan – tim, chữa bệnh trĩ, buốt tiểu,…. Đây là một dược liệu có nhiều tiềm năng vì thế đề tài “Khảo sát thực vật học và một số tác dụng sinh học của cây Bình bát dây (Coccinia grandis (L.) Voigt, Cucurbitaceae).” được thực hiện với mục tiêu: Khảo sát đặc điểm thực vật học tìm ra những cấu tử đặc trưng cho dược liệu Bình bát dây; khảo sát hàm lượng polyphenol và flavonoid toàn phần có trong cao chiết; sàng lọc các hoạt tính kháng oxy hóa trên cao toàn phần chiết từ Bình bát dây để cho biết hoạt tính kháng oxy hóa nào cho đáp ứng tốt nhất trên cao chiết; khảo sát hoạt tính hạ đường huyết của cao chiết Bình bát dây mang lại lợi ích cho sức khỏe con người. Kết quả cho thấy những đặc điểm hình thái, vi phẫu trong rễ, thân, lá Bình bát dây và các cấu tử có trong bột cây Bình bát dây. Kết quả này thêm phần giúp định danh, phân biệt và tránh nhầm lẫn khi sử dụng. Kết quả cao ethanol có hàm lượng polyphenol là 13,235 ± 0,32 mg GAE/g cao chiết và flavonoid là 11,125 ± 1,39 mg QE/g cao chiết. Kết quả khảo sát hoạt tính kháng oxy hóa cho thấy cao ethanol Bình bát dây cho hoạt tính mạnh nhất trên ABTS+ (EC50 = 361,26 µg/mL), NO (EC50 = 394,82 µg/mL), DPPH (EC50 = 482,42 µg/mL), TAC (EC50 = 657,52 µg/mL), RP (EC50 = 959,47 µg/mL), và cuối cùng là FRAP (EC50 = 1231,33 µg/mL). Cây Bình bát dây trồng ở Cần Thơ cho thấy EC50 của hoạt tính ức chế enzym α-amylase, α-glucosidase lần lượt là 517.927 µg/mL và 479.570 µg/mL.

Từ khóa:

kháng oxy hóa, Coccinia grandis, flavonoid, hạ glucose huyết, polyphenol.